مراقب این بیماری برای دام های جوان باشید - آوای وحش

علی اکبر عندلیبی در گفت وگو با خبرنگاران اظهار کرد: عامل بیماری آنتروتوکسمی که جزء میکروب های طبیعی دستگاه گوارش دام هاست، در سال 1982 برای اولین بار توسط یک میکروب شناس جداسازی شد، زمانی که تعداد این میکروب ها سریعاً زیاد گردد، از خود سمی ترشح می نمایند که باعث آسیب به روده و خونریزی در آن و مرگ ناگهانی دام می گردد.

مسئول درمانگاه مرجع اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی با بیان اینکه این میکروب دارای پنج نوع A,B,C,D,E بوده و نوع های B,C,D در ایران از اهمیت بیشتری برخوردارند، اضافه نمود: نوع C و D معمولاً در خاک وجود داشته و نیز جزو میکروب های طبیعی دستگاه گوارش گوسفندها و بزهای سالم هستند.

عندلیبی ادامه داد: این میکروب ها تحت شرایط خاصی از جمله تغییر جیره غذایی و پرخوری نوع D به سرعت تکثیر یافته و مقادیر زیادی سم اپسیلون فراوری می نماید، حیوانات جوان به این بیماری حساس تر بوده و میزان بالای مرگ و میر ناگهانی این بیماری متعلق به بره ها و بزغاله ها است.

چرا آنتروتوکسمی به وجود می آید؟

وی با بیان اینکه حیوانات بالغ نیز در برابر آنتروتوکسمی حساس بوده و در برابر مقادیر مزمن این سموم ایمن می شوند، توضیح داد: اگر به عللی از جمله پرخوری و تغییر جیره غذایی و یا استفاده بیش از حد از غلات در جیره غذایی حیوانات، حرکات دستگاه گوارش کند یا متوقف گردد، بر تعداد این باکتری ها در دستگاه گوارش اضافه نموده شده و با فراوری سم باعث بیماری آنتروتوکسمی می شوند.

مسئول درمانگاه مرجع اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی اعلام کرد: عوامل موثر دیگری مانند مصرف بیش از حد شیر و یا غذای دانه ای(غلات) توسط بره ها و بزغاله ها، تغذیه با جیره غذایی سرشار از غلات و ماده خشک کم (یونجه یا علف سبز)، به دنبال ابتلای شدید به انگل های دستگاه گوارش از قبیل نماتودها و کوکسیدیا، در دوران نقاهت بیماری و یا استرس نیز در بروز این بیماری نقش دارند.

علائم بیماری آنتروتوکسمی

عندلیبی توضیح داد: در دام های جوان شکل فوق حاد بیماری شایع بوده که تعیینه آن مرگ ناگهانی 12 ساعت پس از بروز اولین علائم است.

وی اضافه نمود: مرگ ناگهانی دقایقی پس از این که بره و یا بزغاله علائم سیستم اختلالات سیستم عصبی مرکزی را از خود نشان داد رخ می دهد و این علائم شامل؛ هیجان و تشنج، از دست دادن اشتها، درد ناحیه شکمی(که به واسطه لگد زدن به شکم و قوس کردن ناحیه کمر تعیین می گردد) و اسهال شدید(اسهال آبکی با و یا بدون خون) است.

تشخیص بیماری

مسئول درمانگاه مرجع اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی اعلام کرد: تشخیص این بیماری براساس علائم بالینی و علت مرگ ناگهانی که توسط کالبد گشایی تعیین می گردد بوده و حضور مقادیر فراوان قند گلوکز در ادرار می تواند دلیلی بر بیماری آنتروتوکسمی باشد.

عندلیبی با اشاره به اینکه لاشه دام تلف شده باید کالبدگشایی شده و بافت های لاشه برای تأیید علائم بالینی به آزمایشگاه های تشخیص طبی ارسال گردد، توضیح داد: در آنالیز پس از مرگ روده های عظیم و کوچک مقادیر فراوانی از خونابه و لخته های پنیری و تعداد زیادی زخم های مخاطی (در لایه داخلی روده) مشاهده شده و بافت مغز و کلیه نرم می گردد.

وی در خصوص راه های پیشگیری، ادامه داد: با جلوگیری از تغییر سریع جیره غذایی حیوانات و جلوگیری از پرخوری حیوانات به خصوص از علوفه های سبز و پرآب و واکسیناسیون دام ها با واکسن آنتروتوکسمی می توان از بیماری آنتروتوکسمی جلوگیری کرد.

مسئول درمانگاه مرجع اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی اظهار کرد: واکسینه کردن دام های آبستن در جریان چهارمین ماه آبستنی باعث غنی سازی آغوز یا جک با آنتی بادی ها و محافظت بره ها و بزغاله های تازه متولد شده در برابر آنتروتوکسمی(تنها در آنهایی که از این آغوز خورده باشند) می گردد.

عندلیبی با بیان اینکه تمامی دام های جوان باید پس از یک ماهگی و با تکرار 2 الی چهار هفته بعد واکسینه شوند، اضافه نمود: بزها نباید در 21 روز مانده به کشتار واکسینه شوند.

وی با بیان اینکه حیواناتی که ظاهراً سالم هستند باید واکسینه شوند و از واکسیناسیون دام های تب دار و یا مبتلا به بیماری های انگلی خودداری گردد، توضیح داد: این دام ها به خوبی به واکسن پاسخ نمی دهند چراکه سیستم ایمنی آن ها ممکن است ضعیف باشد.

نحوه مصرف واکسن آنترو توکسمی

مسئول درمانگاه مرجع اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی با اشاره به توصیه های لازم در زمان مایه کوبی، اظهار کرد: بطری را باید قبل از مصرف به خوبی تکان داده، در روزهای بارانی از تزریق واکسن خودداری نموده و از مصرف باقی مانده واکسن به منظور واکسیناسیون های بعدی خودداری گردد.

عندلیبی با بیان اینکه واکسن در دمای 4 تا 8 در جه سانتی گراد نگهداری گردد، یادآور شد: تزریق واکسن به حیوانات آبستن از دو هفته پیش از زایمان توصیه نمی گردد.