بیماری های ناخن - آوای وحش

نویسنده: احمد حاجی شریفی

صفحات حفاظتی که ناخن نامیده می شوند انتهای انگشتان دست و پا را می پوشانند. ناخن ها اساساً از کراتین که یک پروتئین درشت مولکول در مو و پوست است تشکیل شده اند. ناخن ها از ماتریکس که زیر یک چین پوستی به نام کوتیکول واقع شده است و از لانولا که منطقه ای هلالی شکل در قاعده ناخن است رشد می نمایند. مشهودترین قسمت ناخن صفحه آن می باشد، این قسمت بر روی بستر ناخن که یک ناحیه غنی از عروق خونی است قرار گرفته.

سفیدک ناخن

اگر ناخن هایتان سفیدک زده است، ذرت زیاد بخورید، هر روز آب دریا بنوشید، نمک دریایی (نمک یددار) مصرف کنید و روی آن هر روز سرکه بمالید.

*روزی سه بار آن را با روغن پنسیلین چرب کنید.

*فلفل هندی را با زفت مخلوط نموده و شبها بر آن ضماد کنید.

*مویز را بدون هسته هایش با پی مخلوط نموده و بر آن ضماد کنید.

*چندین روز صبح ها که از خواب بیدار می شوید قبل از مصرف غذا لعاب اطراف دندان ها را پاک کنید و روی آن بمالید.

*مامیران را نرم بسایید، بعد با قدری سرکه و قدری عسل خمیر کنید و شبها روی آن ضماد گذارید.

*هر شب دُشول داخل گوشت را بشکافید و آب لزج آن را بر ناخن بمالید.

ناخن های سست و شنماینده

اگر ناخن هایتان سست و شنماینده است، باید تخم شاهی را نرم بسایید و با زهره گاو خمیر درست نموده و شب ها روی آن ضماد کنید.

*برای مدتی، روزی سه مرتبه آب لیمو و یا رُب نارنج یا آب نارنج را روی آن بمالید.

تمیز و شفاف کردن ناخن ها

برای سفید و شفاف کردن ناخن ها باید روزی سه مرتبه روی آن آب لیمو بمالید یا با آب لیمو ناخن ها را بشویید.

رشد ناخن ها

اگر می خواهید رشد ناخن هایتان زیاد گردد، مرتب ناخن ها را کوتاه کنید و از خوراکی هایی که باعث رشد ناخن ها می شوند زیاد بهره ببرید، مانند: روغن های نباتی، روغن حیوانی، روغن ماهی و روغن کوهان شتر.

ناهنجاری های ناخن

ناهنجاری های ناخن تغییراتی در شکل و رنگ یا بافت ناخن ها است که اغلب به دلیل آسیب، عفونت یا بیماری زمینه ای به وجود می آید. ناخن ها به ویژه مستعد آسیب دیدگی هستند. آسیب دیدگی شایع ترین دلیل ناهنجاری های شکل، رنگ یا بافت ناخن هاست. هم چنین تغییرات در شرایط سلامت عمومی و سلامت پوست در محل بستر ناخن، ممکن است منجر به ناهنجاری هایی شوند. به علاوه خود عفونت ناخن هم ممکن است ظاهر آن را تغییر دهد.

انواع آن کدامند؟ برخی اشکال ناهنجاری های ناخن فقط در صورتی که ظاهری ناخوشایند داشته یا دردناک باشند احتیاجمند درمانند، برخی دیگر هم ممکن است نشانه ای از مسائل زمینه ای سلامتی باشند که محتمل است به آنالیز پزشکی احتیاج داشته باشند.

لکه های سفید (1): نشانه های کوچک سفید که روی یک یا تعداد بیشتری از ناخن ها ظاهر می شوند، معمولاً به طور طبیعی رخ می دهند و به دلیل آسیب جزئی مثل یک ضربه به وجود می آیند.

ضخیم شدگی (2):

ضخیم شدگی و بدشکل شدگی ناخن ها حالتی است که تحت عنوان اونیکوگریفوزیس (3) خوانده می گردد و ممکن است به دلیل بی توجهی یا عفونت قارچی باشد و گاهی بدون هیچ دلیل واضحی به وجود آید. ناخن های پا بیشتر محتمل است که درگیر شوند.

ستیغ ها (4):

ایجاد خطوط ستیغ مانند که از قاعده ناخن تا انتهای آن ایجاد می شوند، در افراد مسن طبیعی است، ولی در افراد جوان تر این ستیغ ها ممکن است علامتی از آرتریت روماتوئید یا بیماری های پوستی مثل لیکن پلان و اگزما باشند.

چاله دار شدن (5):

چاله های متعدد با میزان یک سر سوزن بر روی سطح ناخن ها اغلب نشان دهنده یک بیماری عمومی مثل پسوریازیس یا اگزما است. چاله دار شدن ممکن است همراه با بیماری مو، آلوپسی آره آتا رخ دهد.

جداشدگی ناخن (6):

اگر ناخنی طی حادثه ای آسیب ببیند ممکن است از بستر خود جدا گردد (حالتی که اونیکولیز (7) نام دارد) و نهایتاً بیفتد. هم چنین ممکن است جدا شدن ناخن از بستر خود در برخی افراد مبتلا به پسوریازیس یا لیکن پلان یا آن هایی که دچار انواع خاصی از مسائل تیروئیدی هستند ایجاد گردد. جداشدگی ناخن، بستر آن را مستعد عفونت می سازد که باعث می گردد ناخن بلند شده سبز رنگ به نظر برسد.

زرد شدن ناخن: (8)

ناخن های زرد و شنماینده ممکن است به دلیل یک عفونت قارچی اونیکومایکوزیس به وجود آیند. برخی اوقات سیگار کشیدن زیاد باعث تغییر رنگ ناخن ها می گردد.

چماقی شدن ناخن (9):

افزایش انحنای ناخن ها و پهن شدگی انتهای انگشتان چماقی شدن نام دارد، این شرایط اغلب نشان دهنده یک اختلال زمینه ای جدی ریوی به ویژه سیستیک فیبروزیس، برونشکتازی و یا سرطان ریه می باشد. از طرف دیگر چماقی شدن ناخن ها ممکن است علامتی از بیماری کبدی، بیماری مادرزادی قلب، بیماری های تیروئید و یا اختلالات دوره ای خاص مثل بیماری کرون باشد.

ناخن های قاشقی شکل: (10)

در این شکل از ناهنجاری که کویلونیشیا (11) نام دارد ناخن ها دارای یک تقعر و ظاهر قاشقی شکل هستند. این حالت معمولاً در اثر کمبود شدید آهن به وجود می آید.

کجی ناخن ها

اگر ناخن هایتان کج شده است، برای صاف کردن آن ها باید هر شب هنگام خواب شنبلیله تازه را بکوبید و بر آن ضماد کنید.

*صد و پنجاه گرم جگر بز را چرخ کنید و با 75 گرم سغز درهم گرم و مخلوط نموده و در جای خنک نگه داری کنید و هر شب مقداری از آن را روی ناخن ها ضماد گذارید.

چروکیدگی و خشک شدگی ناخن ها

اگر ناخن هایتان خشک و چروکیده شده است، روزی سه مرتبه مقداری روغن زیتون را در ظرفی بریزید و گرم کنید، بعد تا گرم است ناخن ها را در آن بگذارید و مدتی نگه دارید.

*مغز قلم گاو یا پیه مرغ آب نموده و کمی روغن کنجد را ذوب کنید و روزی سه مرتبه بر ناخن ها بمالید.

ترکیدگی ناخن

برای برطرف ترکیدگی ناخن باید ترتیزک را نرم بسایید و با کمی زهره گاو مخلوط کنید و شب ها بر آن ضماد گذارید و ذرت و شاهی هم زیاد بخورید.

فرورفتگی ناخن در گوشت

لبه یک ناخن در پا رشد نموده و به داخل گوشت در یک یا هر دو طرف انگشت، به زیر انحنا پیدا می نماید و پوست اطراف را برش می دهد و باعث التهاب و گاهی اوقات عفونت می گردد. این شرایط که با شیوع بیشتر، انگشت بزرگ را درگیر می نماید، اغلب به دلیل پوشیدن کفش های نامناسب است که بر روی یک ناخن که به روش غلط کوتاه شده است، فشار وارد می نماید. در برخی موارد ضایعه می تواند منجر به رشد بیش از حد پوست اطراف ناخن شده، به طوری که قسمتی از ناخن را در بر گیرد. بهداشت بد در پا هم می تواند خطر عفونت را افزایش داده و منجر به التهاب گردد.

بیشتر بخوانید:فرو رفتن ناخن در گوشت پا

علایم آن کدامند:

علایم ناخن در گوشت ممکن است شامل موارد زیر باشند:

- درد، قرمزی و تورم اطراف ناخن پا

- پوست آسیب دیده در لبه ناخن که ممکن است دچار ترشح مایع شفاف و چرک یا خون نیز بگردد.

به محض این که متوجه شدید ناخن پایتان به طرف داخل رشد نموده باید با پزشک مشورت کنید زیرا این احتمال وجود دارد که انگشت پایتان عفونی گردد.

درمان چیست؟

شما می توانید درد یک ناخن در گوشت را با قرار دادن پایتان در آب نمک ولرم سه مرتبه در طول هر روز و استفاده از مسکن ها تخفیفی دهید. باید با پوشاندن انگشت مبتلا به وسیله یک گاز خشک و تمیز از آن محافظت کنید. در صورتی که در عرض چند روز هیچ بهبودی مشاهده نشد باید با پزشک مشورت کنید. اگر ناخن تان عفونت نموده باشد پزشک ممکن است آنتی بیوتیک های خوراکی یا آنتی بیوتیک های موضعی تجویز کند.

راه پیش گیری:

جهت یاری به پیش گیری از رشد مجدد ناخن ها باید پاهایتان را تمیز نگه داشته و کفش هایی با میزان مناسب بپوشید. ناخن های پایتان باید به صورت مستقیم گرفته شوند، نه به صورت منحنی. تا از رشد آن ها به داخل پوست ممانعت گردد. اگر این مشکل عود کند پزشک ممکن است پیشنهاد کند که قسمتی یا همه ناخن پایتان را بردارید تا از رشد مجدد آن به داخل انگشت جلوگیری گردد.

ضربه خوردگی ناخن:

اگر ناخن دچار ضربه خوردگی شده است، باید مقداری نیل را در آب حل کنید، بعد پارچه ای بر آن آغشته نموده و روی آن ببندید و هنگام دفع ادرار نیز روی آن کمی ادرار بریزید.

*انزروت، کندر و تخم مرو را به نسبت مساوی نرم بکوبید و با آب گرم خمیر نموده و روی آن ضماد کنید.

*روزی دو یا سه مرتبه یک پیاز را در خاکستر گرم یا کنار آتش یا داخل فر بپزید، بعد انگشت ضربه خورده را داخل آن پیاز فرو برده و آن را ببندید.

درد ناخن:

برای تسکین درد ناخن، برگ درخت سرو و برگ گل محمدی را بکوبید و با کمی سرکه مخلوط نموده و بر آن ضماد کنید.

*روزی دو مرتبه یک عدد پیاز خام را در خاکستر گرم یا کنار آتش یا داخل فر بپزید و انگشت را داخل آن قرار دهید و روی آن را ببندید.

قارچ زیر ناخن

برای درمان قارچ زیر ناخن از داروهای زیر بهره ببرید:

پنج گرم موم، 20 گرم پیه مرغ آب نموده و مغز یک ساق قلم گاو، هر سه را درهم آب نموده، بعد کمی لعاب تخم شنبلیله یا کمی سرش به آن اضافه کنید و روزی سه مرتبه ناخن ها را با آب جوشانده میوه کاج شستشو دهید، بعد دارو را روی موضع و لای ناخن مالش دهید.

*موضع را از آب کاملاً پرهیز دهید و در صورتی که با آب سروکار داشتید یا دست عرق می نماید، باید انگشتان را پس از خشک کردن با حوله، به وسیله سشوار کاملاً خشک کنید. (در طول شبانه روز چندین بار از سشوار بهره ببرید).

بیشتر بخوانید:قارچ علیه ناخن

ورم عفونی ناخن

ورم چرکی ناخن یا درد ناخن یا ویتلا یا داخس (12) که نوعی از آن را عقربک نیز می نامند، ورم چرکینی است که در اثر کندی کار کلیه و کبد به وجود می آید و در اثر کثافات خون و یا از کثافات، گرد و غبار، خاک و یا از سنگینی معده، ورم چرکین در انتهای یکی از انگشتان دست یا پا ایجاد می گردد. گاهی عمیق است و به استخوان نیز می رسد ولی اغلب سطحی می باشد و قسمتی از ناخن را فرا می گیرد. برای درمان آن اول معده را پاک و سبک نموده، بعد کلیه و کبد را تقویت کنید و خون را صاف سازید، و یک عدد انار سالم و آبدار را در کنار آتش به آرامی بپزید، بعد خوب له کنید و روی موضع ببندید.

*شصت گرم نشاسته سیب زمینی را در نیم لیوان آب سرد حل کنید، بعد در ظرفی جداگانه نیم لیتر آب جوش بریزید و نشاسته ها را که حل نموده اید، کم کم داخل آب گرم ها بریزید و پیوسته هم بزنید تا به طور یکنواخت حل گردد، بعد حدود 2 دقیقه بجوشانید و روزی سه مرتبه مقداری از آن را روی موضع ببندید تا عفونت آن را بکشد و بهبود یابد.

گوشه کردگی ناخن (پارونیشی)

پارونیشی، عفونت چین پوستی اطراف یک ناخن است که منجر به یک تورم دردناک می گردد. عفونت باعث درد و تورم می گردد که ممکن است وابسته به دلیل زمینه ای به صورت ناگهانی (پارونیشی حاد) یا تدریجی طی ماه ها (پارونیشی مزمن) به وجود آید. ممکن است گاهی یک و گاهی تعداد بیشتری از ناخن ها مبتلا شوند.

علل آن کدامند؟

پارونیشی حاد معمولاً به دلیل یک عفونت باکتریایی است که به وسیله یک بریدگی یا شکاف در پوست وارد چین ناخنی شده است. پارونیشی مزمن در بین افرادی همچون آشپزها که مکرراً دست هایشان را در آب فرو می نمایند شایع است. پوست اطراف ناخن از آن جدا و نرم شده و معمولاً به وسیله یک ارگانیسم مخمری عفونی می گردد. ممکن است یک عفونت باکتریایی ثانویه سوار گردد و یک پارونیشی حاد به وجود آید. در برخی از افراد مقاومت در برابر عفونت کاهش می یابد (مثل مبتلایان به مرض قند) که در معرض خطر افزایش یافته پارونیشی می باشند.

علایم آن کدامند؟

معمولاً علایم پارونیشی حاد در عرض 24 ساعت پس از عفونت ظاهر می شوند و عبارتند از: درد و تورم در یک طرف چین ناخنی یا تشکیل چرک در اطراف ناخن.

در صورتی که پارونیشی حاد درمان نگردد ممکن است ناخن از بستر خود جدا شده و نهایتاً بیفتد. علایم پارونیشی مزمن طی چندین ماه به وجود می آیند. این شرایط ممکن است باعث مقداری ناراحتی و تورم گردد اما معمولاً عفونتی وجود ندارد و نهایتاً ناخن مبتلا مختصری ضخیم شده، ستیغ های افقی تشکیل و تغییر رنگ قهوه ای ایجاد می گردد.

درمان چیست؟

پزشک ممکن است برای پارونیشی حاد آنتی بیوتیک خوراکی تجویز کند و در موارد شدید، محتمل است عفونت تحت بی حسی موضعی تخلیه گردد. پارونیشی مزمن ممکن است به وسیله یک کرم حاوی داروی ضد قارچ درمان گردد. اما اگر عفونت ثانویه وجود داشته باشد پزشک ممکن است داروهای ضد قارچی قوی تر و آنتی بیوتیک خوراکی تجویز کند. پارونیشی حاد در عرض چند روز پس از درمان بهبود می یابد. در خصوص پارونیشی مزمن ممکن است چندین هفته وقت صرف گردد تا به بهبودی کامل برسد. جهت پیش گیری از پارونیشی مزمن باید دست هایتان را پس از شستن کاملاً خشک کنید و هنگامی که دست هایتان در آب است دستکش پلاستیکی با آستر پنبه ای بپوشید.

برای علاج آن باید اول کلیه ها و کبد را تقویت کرد، سپس محلول مرکورکرم را روزی سه مرتبه روی آن بمالید.

*حنا را با آب خمیر نموده و شب ها بر آن ضماد کنید.

*دشول گوسفند را بشکافید و آب لزج آن را روزی سه مرتبه به گوشه های انگشتان بمالید.

*روزی سه مرتبه روغن پنسیلین را به انگشتان بمالید.

*صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب و قبل از خوردن غذا، آب لزج اطراف لثه و دندان ها را روی آن بمالید و این عمل را چندین روز تکرار کنید.

زیبایی و تأثیر عوامل طبیعی

بدون شک زیبایی و سلامتی پیوندی ناگسستنی دارند، زیرا که هر دو مکمل یکدیگرند. سلامتی زیبایی می آفریند و زیبایی نشان دهنده سلامتی است. به عبارت دیگر در طبیعت آنچه که سالم است زیبا است. (از شروع خلقت تا به امروز بشر دلباخته زیبایی و شیفته طراوت بوده است). از نظر انسان زیبایی و طراوت تنها در گلبرگ لطیف گل ها خلاصه نمی شوند، هر کجا پاکی هست، طراوت و زیبایی هم هست. در انسان پوست و مو اعضایی هستند که بیش از هر عضو دیگری در معرض دید و قضاوت بوده و معرف سلامتی و شادابی می باشند. از طرف دیگر پوست (که سطح خارجی بدن را در تمام قسمت ها می پوشاند) همچون یک سد قوی در مقابل عوامل مختلف خارجی از جسم و جان ما دفاع می نماید، در حالی که خود شدیداً در معرض خطر واقع شده است.

مطالعات و تجربیات پزشکی نشان داده اند که بسیاری از ترکیبات شیمیایی که در امور آرایشی به کار می فرایند، شامل: رنگ نماینده ها، بی رنگ نماینده ها، اسپری های عطرآگین و پاک نماینده ها با PH نامناسب می توانند تعادل فیزیکی و شیمیایی پوست و مو را برهم زده و باعث حساسیت های مختلف جلدی شوند و صدمات مهمی به پوست و مو وارد نمایند.

علاوه بر آن ها تعداد زیادی از عوامل خارجی و اختلالات جسمی و روحی نیز می توانند اثرات مخرب خود را به صورت بیماری یا عارضه ای غیرطبیعی در پوست، در مو و یا در هر دو نمایان سازند.

به طور خلاصه برای تأمین سلامتی و داشتن زیبایی طبیعی، داشتن آگاهی و رعایت اصول صحیح بهداشت، شامل: پاکیزگی و نظافت، تغذیه مناسب، فعالیت های بدنی و ورزش، خواب کافی و حفظ آرامش روحی و عصبی لازم و لازم است. در این جا متذکر می شویم که مهم ترین عامل خارجی که می تواند بر پوست بدن اثر نموده و باعث اختلالات شدید و نامطلوب در آن گردد تابش آفتاب است.

پی نوشت ها:

1.White Spots

2.Thickening

3.Onychographosis

4.Ridges

5.Pitting

6.Nail Separation

7.Onycholysis

8.Yellowing

9.Clubbing

10.Spoon Shaped Nails

11.Koilonychia

منبع مقاله :

حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.

منبع: راسخون